Om te weten hoe we het beste kunnen omgaan met hoogsensitieve kinderen is het belangrijk om te weten wat hoogsensitief is. Hoogsensitief wordt in de volksmond ook wel hooggevoelig genoemd of er wordt een afkorting gebruikt zoals HSP.
Hoogsensiviteit is geen stoornis maar een karaktereigenschap. Ongeveer 20% van de kinderen is hoogsensitief. Iemand die zeer gevoelig is noemen we hoogsensitief (HSP).
Kenmerken van Hoogsensiviteit
- Kinderen die hoogsensitief zijn hebben meer tijd en moeite nodig voor het verwerken van indrukken.
- Ze voelen stemmingen en de sfeer om hen heen heel goed aan.
- De emoties van henzelf maar ook die van anderen worden heel intensief ervaren.
- Ze zijn heel erg gevoelig zijn voor prikkels van buitenaf. Harde geluiden, snel schrikken, gevoelig zijn voor pijn maar ook geuren en geluiden merken ze vaak op. Ook het verwerken van deze prikkels vergt meer tijd en moeite.
- Ze kunnen ontroert raken van muziek, kunst of de natuur.
- Ze hebben moeite om hun grenzen aan te geven omdat ze heel erg gericht zijn op het zorgen voor anderen.
- Perfectionisme en trouw zijn aan anderen.
- Ze hebben vaker last van spanningen of stress.
- Ze dromen en fantaseren veel.
- Vaak wordt gedacht dat deze kinderen lastig of angstig zijn maar in werkelijkheid zijn het echte denkers en denken vaak langer na over dingen. Vaak zijn ze creatief, vroeg wijs en erg slim.
- Worden ze eenmaal overspoelt door emoties dan kunnen ze zich terugtrekken en verlegen overkomen.
- Ze voelen snel aan als er iets aan de hand is en ze hebben oog voor het verdriet van anderen.
- Ze leren meer door vriendelijke woorden dan door boosheid.
- Na een drukke dag komen ze moeilijk in slaap.
- Ze stellen veel vragen.
- Ze merken zelfs subtiele veranderingen.
- Ze presteren het beste als er niemand op hun vingers meekijkt.
- Gevoelig voor etiketten in kleding die gaat kriebelen.
Hoe weet ik of mijn kind hoogsensitief is?
Wil je weten of jouw kind hoogsensitief is en een andere aanpak nodig heeft dan een gemiddeld kind? Vooral als je het idee hebt dat het kind erg gevoelig is voor van alles en nog wat moet je alert zijn. In het bovenstaande stukje hebben we al een aantal kenmerken opgenoemd. Zijn veel van die kenmerken op jouw kind van toepassing dan zijn er op het internet diverse testen die je kunt uitproberen. Het is vaak lastig in te schatten of het kind hooggevoelig is. Twijfel je daarna nog steeds weet dan dat er diverse psychologen zijn die gespecialiseerd zijn in hoogsensitiviteit. Vraag dan een verwijzing van de huisarts, zeker als je twijfelt over de opvoeding.
Hooggevoeligheid wordt vaak niet begrepen door anderen
Hoe kun je het beste omgaan met hoogsensitieve kinderen?
Hooggevoeligheid wordt vaak niet begrepen door anderen. Toch is het heel belangrijk dat iedereen die betrokken wordt bij de opvoeding, of in relatie staat met het kind, weet dat deze kinderen een andere aanpak nodig hebben. Dat geldt niet alleen voor ouders, broers, zusjes, opa’s en oma’s maar ook voor de leerkrachten op school en begeleiders in clubs of verenigingen.
Een andere aanpak
Omdat deze kinderen veel meer zien en horen, veel meer prikkels binnenkrijgen dan een gemiddeld kind is het belangrijk om te zorgen dat een kind een plekje krijgt wat van hem of haar zelf is en waar het zich kan terugtrekken om tot zichzelf te komen.
Zadel het kind niet op met teveel veranderingen. Zijn er veranderingen noodzakelijk praat dan veel met het kind en zorg ervoor dat het zich veilig kan voelen. Niet elke verandering hoeft eng te zijn.
Time outs kunnen beter niet gebruikt worden bij deze kinderen. Ze kunnen het gevoel krijgen verlaten te worden. Beter is het om er voor te kiezen samen even weg te gaan van de situatie waarin het verkeerd en pas weer terug te keren als het kind weer rustig is.
Ook af en toe boos worden op hoogsensitieve kinderen kan gebeuren maar zorg er dan voor dat je als volwassene niet gaat schreeuwen want dat komt bij deze kinderen keihard binnen. Hierdoor kunnen ze nog emotioneler worden en meer overstuur raken dan ze al zijn.
Maak samen met je kind regeltjes waar het zich aan moet houden. Deze kinderen houden er niet van dat anderen alles bepalen. Betrek je kind hierin en je zal zien dat ze zelf best wel over dingen nadenken. Vraag ze bijvoorbeeld maar eens welke straf zij gepast vinden.
Pas op met beschuldigingen! Ze zullen al heel snel denken dat ze de allerslechtste kinderen op aarde zijn. Het gevoel van minderwaardigheid ligt dan al snel op loer.
Hoe stel je grenzen zonder voortdurend in drama’s terecht te komen?
Vind je het moeilijk of weet je niet of jouw aanpak wel de beste is verdiep je dan eens in een van de vele boeken die er geschreven zijn over het hoogsensitieve kind. Het kan jouw maar ook het leven van het kind een stuk aangenamer maken.
